38ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Κ.Ι.
10-13.6.2015: 38ο Ευρωπαϊκό Συνέδριο για την Κυστική Ίνωση, Βρυξέλλες Βελγίου.
Στο συνέδριο είχαμε την ευκαιρία να ενημερωθούμε για τα νέα φάρμακα που βρίσκονται στα σκαριά, αλλά και για όσα ήδη κυκλοφορούν ή πρόκειται άμεσα να κυκλοφορήσουν σε χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική.
Όσον αφορά στα νέα εισπνεόμενα αντιβιοτικά, μιλήσαμε με τον εκπρόσωπο της εταιρίας SPECIFAR, που εκπροσωπεί την πολυεθνική εταιρία Actavis, ο οποίος μας ενημέρωσε για το εισπνεόμενο αντιβιοτικό COLOBREATH που είναι σε μορφή σκόνης και είναι εισπνεόμενη κολιστίνη, η οποία σύντομα πρόκειται να τιμολογηθεί και να κυκλοφορήσει στην Ελληνική αγορά.
Στο Booth της εταιρίας Actavis είχαμε την ευκαιρία μαζί με γιατρούς του Τμήματος Ινοκυστικής του Νοσοκομείου Παίδων «Αγία Σοφία» να …..φουσκώσουμε μπαλόνια, δίνοντας έτσι ανάσες αέρα και ζωής σε ασθενείς άλλων χωρών που τις έχουν ανάγκη, καθότι η εταιρία Actavis αποφάσισε φέτος πως με κάθε μπαλόνι που φουσκώνανε οι επισκέπτες του Booth, θα δώριζε συγκεκριμένο χρηματικό ποσό ενισχύοντας τις παρακάτω κλινικές: Παιδιατρικό Κέντρο ΚΙ στη Σερβία, Πνευμονολογική Κλινική στη Βουδαπέστη, Κέντρο ΚΙ στο Ζάγκρεμπ.
Παρόμοια δράση ανέπτυξε και η εταιρία Gilead, που παράγει το φάρμακο Cayston (εισπνεόμενη αζτρεονάμη), όπου με κάθε συμπλήρωση ενός ερωτηματολογίου σχετικό με την περίθαλψη και φροντίδα των ασθενών από το ιατρικό προσωπικό, η εταιρία δώριζε το ποσό των 10 Ευρώ στην Ευρωπαϊκή Οργάνωση για την Κυστική Ίνωση.
Μεγάλο ενδιαφέρον έδειξαν οι επισκέπτες και στο Booth της εταιρίας Novartis που πρώτη εισήγαγε στην αγορά την εισπνεόμενη τομπραμυκίνη σε μορφή σκόνης, εξοικονομώντας σημαντικό χρόνο θεραπείας στους ασθενείς. Παράλληλα, πληροφορηθήκαμε ότι η εταιρία PARI Pharma GMBH διαθέτει νέα εισπνεόμενη τομπραμυκίνη με την εμπορική ονομασία Vantobra 170mg η οποία απευθύνεται σε ασθενείς με ΚΙ ηλικίας άνω των 6 ετών που έχουν χρόνια λοίμωξη από Pseudomonas Aeruginosa και λαμβάνεται δυο φορές την ημέρα με ειδικό νεφελοποιητή με το σύστημα νεφελοποίησης pari eflow rapid για χρονικό διάστημα 28 ημερών on-off. Οι διαδικασίες για την έγκριση του φαρμάκου αυτού από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκου έχουν ήδη ολοκληρωθεί και αναμένεται και αυτό να κυκλοφορήσει στην αγορά.
Όπως είναι αναμενόμενο, εκείνο που περισσότερο ενδιαφέρει τους ασθενείς και τις οικογένειες τους είναι τα νέα φάρμακα της εταιρίας Vertex τα οποία έφεραν κυριολεκτικά την επανάσταση στο χώρο της Κυστικής Ίνωσης, αλλάζοντας ριζικά τη ζωή των ασθενών που ήδη τα λαμβάνουν. Όπως όλοι γνωρίζετε, το φάρμακο με την εμπορική ονομασία Kalydeco (δραστική ουσία Ivacaftor) κυκλοφορεί εδώ και περίπου 2 χρόνια στη χώρα μας και το λαμβάνουν μέχρι στιγμής έξι ασθενείς που έχουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις. Το φάρμακο είναι το πρώτο που στοχεύει στο αίτιο της νόσου και υπήρξε τεράστιο ενδιαφέρον από όλους τους συνέδρους, στις αναφορές που γίνονταν για τα θεαματικά αποτελέσματα που είχε η χρήση του φαρμάκου αυτού στους ασθενείς.
Όπως σας είχαμε ήδη ενημερώσει παλιότερα, ήδη μέσα στον Ιούλιο αναμένεται η έγκριση του συνδυασμού φαρμάκων Ivacaftor (Kalydeco) και lumacaftor για τους ασθενείς με Κυστική ίνωση το οποίο έχει την εμπορική ονομασία ORKAMBI. Το φάρμακο αυτό απευθύνεται σε ομόζυγους ασθενείς της μετάλλαξης Δf508. Μόλις εγκριθεί από τον FDA, γεγονός που αναμένουμε μέχρι τα τέλη Ιουλίου, θα είναι δυνατή η χορήγηση του σε ομόζυγους ασθενείς. Συνεπώς, εντός του 2015 οι ομόζυγοι ασθενείς με τη μετάλλαξη Δf508, έχουν να ελπίζουν πολλά.
Παράλληλα, ενημερωθήκαμε ότι ήδη συνεχίζονται με πολύ καλά αποτελέσματα και οι κλινικές δοκιμές για τους ετερόζυγους ασθενείς με το συνδυασμό άλλων φαρμάκων και του φαρμάκου VX661 και εκτός απροόπτου, αναμένεται μέχρι τα τέλη του 2016 να κατατεθεί ο σχετικός φάκελος από την εταιρία προκειμένου εγκριθεί το φάρμακο. Αυτό το φάρμακο θα απευθύνεται τόσο σε ετερόζυγους της μετάλλαξης ΔF508, όσο και σε άλλους ασθενείς με διαφορετικές μεταλλάξεις. Το σίγουρο είναι πως τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα από τις κλινικές δοκιμές είναι θετικά και θεαματικά σε όλα τα συστήματα του οργανισμού (αναπνευστικό, πεπτικό) και τα νέα αυτά φάρμακα έχουν αλλάξει ριζικά προς το καλύτερο το τοπίο στο χώρο της κυστικής ίνωσης. Πλέον οι ασθενείς με Κυστική Ίνωση και οι γονείς τους έχουν ακόμα περισσότερους λόγους να ελπίζουν στην τελική ίαση της νόσου.
Όσον αφορά το φάρμακο Ataluren που πολλοί από εμάς ακούνε τα τελευταία χρόνια, αυτό απευθύνεται σε ασθενείς διαφόρων παθήσεων που οφείλονται στις λεγόμενες nonsense μεταλλάξεις (είναι κυρίως αυτές που τελειώνουν σε “Χ”, π.χ. G542X, W1282X, R553X κ.α.). Ήδη έχει πάρει άδεια και έχει εγκριθεί για την μυϊκή δυστροφία, ενώ για την Κυστική Ίνωση, οι κλινικές δοκιμές συνεχίζονται. Οι κλινικές δοκιμές 3ης φάσης που έγιναν σε ασθενείς με ΚΙ έδειξαν πως δε υπήρχε σημαντική μεταβολή στο FEV 1 και τις αναπνευστικές λοιμώξεις μεταξύ αυτών που έπαιρναν Ataluren και αυτών που έπαιρναν εικονικό φάρμακο (Placebo). Έγινε όμως μια περαιτέρω ανάλυση των ασθενών με ΚΙ που δεν έπαιρναν εισπνεόμενες αμινογλυκοσίδες (π.χ. ΤΟΒΙ) και φάνηκε πως υπήρχε βελτίωση 5,7% ανάμεσα στην αρχική και προβλεπόμενη τιμή του ποσοστού FEV1 και μείωση των αναπνευστικών λοιμώξεων. Για το λόγο αυτό η εταιρία μας ενημέρωσε ότι σχεδιάζει να συνεχίσει τις κλινικές δοκιμές του φαρμάκου για την Κυστική Ίνωση σε διάφορες χώρες (Βέλγιο, Βουλγαρία, Πολωνία, ΗΠΑ, Αργεντινή, Ισπανία κλπ.) με την συμμετοχή ασθενών με ΚΙ οι οποίοι θα πρέπει να μην έχουν συμμετάσχει στις προηγούμενη τρίτη φάση των κλινικών δοκιμών και θα πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια.
Παρακάτω παραθέτουμε τα κριτήρια, απλά και μόνο για ενημέρωση και κυρίως για να γνωρίσουν όλοι οι ασθενείς πως γίνεται συνήθως η επιλογή των ασθενών που θα συμμετάσχουν σε κλινικές δοκιμές φαρμάκων και πόσο αυστηρές είναι οι προϋποθέσεις για μια κλινική μελέτη. Εξυπακούεται ότι τη διαδικασία, όπως και το εάν ένας ασθενής είναι επιλέξιμος για να συμμετάσχει σε κλινική μελέτη φαρμάκου, υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια «εισόδου», αυστηρά, τα οποία ορίζονται από την εταιρία που πραγματοποιεί την κλινική μελέτη. Εξυπακούεται ότι υφίστανται και κριτήρια αποκλεισμού- «εξόδου» ασθενούς από κλινική μελέτη τα οποία και πάλι ορίζει η φαρμακευτική εταιρία που πραγματοποιεί την κλινική μελέτη. Την είσοδο του ασθενούς στην μελέτη, εφόσον πληρούνται τα κριτήρια, την αποφασίζει ο θεράπων ιατρός, εκτιμώντας την συνολική κατάσταση της υγείας του ασθενούς. Εννοείται πως για τη συμμετοχή ενός ασθενούς σε κλινικές μελέτες, προηγείται πλήρης ενημέρωση του και απαιτείται έγγραφη συναίνεση του ιδίου ή των γονέων του, εφόσον ο ασθενής είναι ανήλικος. Κατόπιν ακολουθεί τακτικός έλεγχος και στενή παρακολούθηση του ασθενούς από τους ιατρούς προκειμένου τα αποτελέσματα της μελέτης να είναι αξιόπιστα, και να ελέγχεται η πορεία του νοσήματος και να αξιολογούνται όλες οι αντιδράσεις και τα συμπτώματα που εμφανίζει ο ασθενής μετά τη λήψη του νέου φαρμάκου.
Συγκεκριμένα, για να συμμετάσχει κάποιος σε κλινική δοκιμή του Ataluren θα πρέπει να πληροί τα παρακάτω κριτήρια: 1) να είναι ηλικίας άνω των 6 ετών, 2) να μην κάνουν χρόνια χρήση εισπνεόμενων αμινογλυκοσιδών ή χρήση αυτών 4 μήνες πριν το screening (επίσκεψη αξιολόγησης που κρίνει κατά πόσο ένας ασθενής μπορεί να συμμετάσχει σε μια μελέτη ή όχι), 3) να έχουν βάρος μεγαλύτερο των 16 κιλών, 4) το τεστ ιδρώτα να είναι παθολογικό με τιμή άνω των 60MEq/L, 5) να έχουν τουλάχιστον μια nonsense Μετάλλαξη, 6) να αποδεικνύεται με δείγμα αίματος ότι προηγήθηκε έλεγχος του γονιδίου CFTR με sequencing, 7) να μπορούν να εκτελέσουν την εξέταση της σπιρομέτρησης και ο FEV1 να είναι μεγαλύτερος του 40% και μικρότερος του 90% του προβλεπομένου και τέλος 8) η τιμή της οξυμετρίας να είναι μεγαλύτερη από 92% σε ανάπαυση σε θερμοκρασία δωματίου. Ανάλογα κριτήρια ή τον αποκλεισμό ασθενούς από κλινικές μελέτες, θεσπίζουν όλες οι εταιρίες που παράγουν φάρμακα.
Στο συνέδριο έγινε και αναφορά στη γονιδιακή θεραπεία με την οποία ασχολούνται ερευνητές σε διάφορες χώρες και κυρίως στην Αγγλία. Από ότι δείχνουν τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, η γονιδιακή θεραπεία δεν έχει αποδώσει.
